Karmienie piersią - korzyści dla dziecka i mamy

Karmienie piersią jest podstawowym elementem opieki nad noworodkiem tworzącym unikalną więź pomiędzy mamą i dzieckiem. Po porodzie, pod wpływem stymulacji hormonalnej organizm matki zaczyna produkować pokarm zawierające niezbędne do prawidłowego rozwoju substancje odżywcze, ale również gotowe przeciwciała wzmacniające układ odpornościowy dziecka.

Jak to się zaczyna?

Przygotowania do laktacji rozpoczynają się już na początku ciąży. Dochodzi do wzrostu objętości tkanki gruczołowej oraz rozwoju przewodów mlecznych wyprowadzających pokarm z piersi. Głównym hormonem odpowiedzialnym za produkcję pokarmu jest prolaktyna (PRL) syntetyzowana w przysadce mózgowej. Z kolei substancją powodującą wydzielanie pokarmu jest oksytocyna również produkowana w przysadce (w jej tylnym płacie). Oksytocyna to ten sam hormon, który odpowiada za czynność skurczową w trakcie porodu, dlatego świeżo po narodzinach dziecka, kiedy rozpoczyna się laktacja, zaniepokojone pacjentki zgłaszają bóle podbrzusza- oksytocyna jednocześnie obkurcza macicę i stymuluje wydzielania pokarmu. Opisane zjawisko jest fizjologicznym elementem połogu i korzystnie wpływa na jego przebieg. Tuż po porodzie charakterystyka wydzielanego pokarmu zmienia się, przez 3-5 dni wydzielana jest siara – żółtawa, gęsta substancja zawierająca gotowe przeciwciała odpornościowe, które chronią dziecko przed infekcjami. Po upływie 3-5 dni rozpoczyna się produkcja właściwego pokarmu.

Trudne początki

Niestety, mimo tego, że każdy noworodek przychodzi na świat z odruchem ssania, początki karmienia piersią mogą być bardzo trudne i stresujące dla rodziców. Szczególnie po cięciu cesarskim początek laktacji może być opóźniony w stosunku do porodu siłami natury, a wobec współistniejącego bólu po przebytej operacji i stresu związanego z karmieniem może być źródłem zmartwień dla mamy. Najważniejszą kwestią jest regularne przystawianie do piersi i cierpliwość. W razie wątpliwości można poprosić o pomoc położną/ doradcę laktacyjnego, aby wspólnie wyćwiczyć właściwą technikę karmienia. Warto zwrócić uwagę na niepokojące objawy takie jak ból, tkliwość, zaczerwienienie i wzmożone ucieplenie piersi. Powyższe objawy mogą świadczyć o stanie zapalnym w piersi, a nieleczone mogą prowadzić do groźnych powikłań takich jak ropień piersi.

Korzyści natychmiastowe i odległe dla dziecka

Korzyści dla dziecka płynące z karmienia piersią można podzielić na natychmiastowe (mechanizmy korzystnie wpływające na zdrowie malucha zaraz po porodzie) oraz odległe (udowodnione na podstawie badań naukowych porównujących dorastającą młodzież/ dorosłych karmionych oraz niekarmionych piersią w dzieciństwie).

Skutki natychmiastowe – obecność gotowych przeciwciał przekazywanych w pokarmie powoduje zmniejszenie ryzyka:
– alergii;
– martwiczego zapalenia jelit (NEC);
– zapalenia opon mózgowo–rdzeniowych o etiologii bakteryjnej;
– biegunek;
– infekcji układu moczowego;
– zapalenia ucha środkowego;
– sepsy (uogólnionej infekcji).

Skutki odległe obserwowane u dzieci w trakcie badań naukowych – zmniejszenie odsetka:
– alergii;
– nadwagi/otyłości;
– cukrzycy typu 1 i typu 2;
– ADHD;
– niższe stężenie cholesterolu, ciśnienie tętnicze we krwi w wieku dorosłym.

Korzyści dla mamy

Oprócz niezaprzeczalnych zalet dla dziecka, karmienie piersią korzystnie wpływa na stan zdrowia matki. Podobnie jak u dzieci korzyści mogą być podzielone na dwie grupy: natychmiastowe i odległe.

Skutki natychmiastowe:
– mniejsza utrata krwi i krótszy okres krwawienia po porodzie (wydzielana w trakcie karmienia oksytocyna powoduje obkurczanie się macicy);
– zatrzymanie miesiączki- opóźniony powrót płodności- szybsza normalizacja wagi ciała i powrót do formy sprzed ciąży;
– niższy odsetek zaburzeń nastroju.

Skutki długoterminowe:
– mniejsze ryzyko zachorowania na raka piersi;
– zmniejszone ryzyko występowania nadciśnienia tętniczego, hiperlipidemii w wieku pomenopauzalnym.

Podsumowanie

Karmienie i laktacja to wyjątkowa rzecz. Znajomość podstawowych zasad postępowania, pomoc personelu medycznego w trakcie trudnych początków i cierpliwość w trudnych chwilach mogą zaowocować wspaniałym rozwojem dziecka i powstaniem unikalnej więzi pomiędzy matką, a noworodkiem, której efekty mogą pozytywnie kształtować przyszłe życie.