Krótki przewodnik po antykoncepcji

Obecnie najbardziej popularną metodą antykoncepcji jest stosowanie doustnych środków hormonalnych. Ich skuteczność jest bardzo wysoka, wskaźnik Pearla dla różnych rodzajów pigułek antykoncepcyjnych waha się pomiędzy 0,2 a 3, co oznacza, że na 100 par aktywnych seksualnie właśnie w tylu przypadkach zabezpieczenie (w zależności od rodzaju tabletki) może okazać się nieskuteczne. Warunkiem skuteczności jakiejkolwiek tabletki antykoncepcyjnej jest jednak ścisłe przestrzeganie wszystkich procedur jej przyjmowania. Antykoncepcja hormonalna wymaga regularności stosowania. Badania udowadniają jednak, że co piątej kobiecie zdarza się zapomnieć o wzięciu tabletki. Nowoczesny styl życia coraz mniej sprzyja stosowaniu tabletek, wpływają na to m.in. nadmiar obowiązków oraz nienormowany czas pracy. Idealnym rozwiązaniem dla tych kobiet zdaje się antykoncepcja długoterminowa.

Antykoncepcja długoterminowa

Antykoncepcja długoterminowa polega na przyjmowaniu hormonu działającego przez dłuższy czas. Służą temu systemy wewnątrzmaciczne oraz implanty podskórne, w których znajduje się jeden rodzaj hormonu – progestagen. Środek o takim składzie może okazać się wybawieniem dla kobiet, które z powodów zdrowotnych nie powinny stosować estrogenów. Innym plusem jest to, że najnowsze środki długoterminowe są bezpieczne dla kobiet po porodzie, karmiących piersią oraz kobiet młodych.

Implanty podskórne oraz wkładki domaciczne do niedawna nie były dostępne w Polsce. Dziś daje się zaobserwować rosnące zainteresowanie Polek nowymi propozycjami na rynku antykoncepcyjnym, są one bowiem wygodne, ponadto, mimo iż jednorazowo wiążą się z wysokimi kosztami, zwalniają z konieczności regularnego kupowania innych środków. Wkładki dzielą się na hormonalne i niehormonalne. Te drugie są jednak mniej skuteczne. Zawierają miedź, która ma działanie plemnikobójcze. Zmieniają także błonę śluzową macicy, by utrudnić zagnieżdżenie. Implant umieszcza się pod skórą na ramieniu. Raz założony przez lekarza działa przez trzy lata. Po usunięciu wkładek lub implantu płodność szybko osiąga stan sprzed zastosowania tych metod antykoncepcji. Ponadto sposoby długoterminowe dobrze sprawdzają się w przypadku kobiet otyłych oraz palących papierosy. Odnotowuje się także mniej działań ubocznych.

Przeciwwskazaniem do stosowania systemów wewnątrzmacicznych są m.in.:

• ciąża,
• wady anatomiczne macicy,
• nadwrażliwość na składniki zawarte w tych środkach,
• nowotwory piersi i narządów rodnych,
• stany zapalne i choroby wątroby.

Z kolei implant nie powinien być zalecany kobietom w ciąży, cierpiącym na zakrzepicę, nowotwory zależne od hormonów płciowych i choroby wątroby oraz nadwrażliwym na składniki.

Oprócz wkładek i implantów można znaleźć również zastrzyk domięśniowy z pochodną progesteronu, który wystarczy stosować raz na trzy miesiące. Efekty jego przyjęcia kończą się po upływie tego czasu. Wcześniej nie ma możliwości odwrócenia jego działania.

Warto pamiętać o tym, że wszystkie hormonalne środki antykoncepcyjne w Polsce są dostępne tylko na receptę. W celu dobrania odpowiedniej metody należy udać się do lekarza ginekologa, który przeprowadzi wywiad oraz wykona badania, które pozwolą wykluczyć ewentualne przeciwwskazania i zalecić środki najlepiej dostosowane do organizmu i oczekiwań kobiety. Pomimo wielu publikacji na temat środków hormonalnych wizyta u lekarza jest najlepszym źródłem wiedzy o antykoncepcji, ponieważ wszystkie porady i zalecenia mają wówczas charakter indywidualny. Bardzo ryzykowne dla zdrowia, a nawet życia jest przyjmowanie środków z nielegalnych źródeł, dlatego niezbędne są działania edukacyjne w celu wzrostu świadomości wśród kobiet, szczególnie młodych. Osoba stosująca antykoncepcję hormonalną powinna co najmniej raz w roku wykonywać badania w zakresie występowania zakrzepicy, USG dopochwowe, badanie piersi oraz pomiar ciśnienia krwi.

Antykoncepcja hormonalna nie chroni przed zarażeniem chorobami przenoszonymi drogą płciową, w tym przed wyjątkowo groźnym i pustoszącym organizm wirusem HIV. Takie zabezpieczenie, choć nie w stu procentach, daje jedynie prezerwatywa. Jej wskaźnik Pearla wynosi jednak 3-7. Stosowanie podwójnego zabezpieczenia zdaje się rozsądnym rozwiązaniem zwłaszcza u kobiet, które nie mają stałego, sprawdzonego partnera seksualnego.